بصیرت؛ یک نیاز فوری!
انسان مؤمن با بصیرت است و بدین شیوه است که می تواند خود را در مسیر صحیح ثابت قدم نگه دارد. زیرا در جریان حوادث و فتنه های روزگار که میزان سنجش ایمان مؤمنان پیش می آید جز ملاک بصیرت ملاکی نیست. این ویژگی برای کسب و حفظ ایمان لازم و ضروری است و البته اکتساب آن به راحتی و سهولت نخواهد بود. بلکه برای بدست آوردن چنین گوهر گرانبهایی مؤمنان باید همواره به هوش باشند و البته ویژگی هایی را در خود همواره مد نظر قرار دهند و در تقویت آنها بکوشند.
ویژگی های انسان با بصیرت
اولین ویژگی و خصوصیت انسان بصیر آن است که دنیا ملاک و شاخص او نیست. این سخن امیرالمؤمنین (علیه السلام) است که از جمله مهمترین ویژگی های مؤمنان بصیر را دل نبستن به دنیا و موقت و زودگذر بودن آن می بینند. انسان با بصیرت به دل خوشی های دنیوی گذرا دل نمی بندد و از گذر دور زمانه درس می گیرد!
حر یک بصیر واقعی!
بر این اساس می توان به عنوان نمونه تجلی خصوصیت بصیرت را در یکی از اصحاب اباعبدالله (علیه السلام) یعنی حربن یزید ریاحی مشاهده نمود. در یک لحظه مهم تصمیم گیری میان دنیا و آخرت حر با بصیرت دنیا و گذران موقت آن را رها نمود و به آخرت ابدی اندیشید. در حالی که چنین لحظه ی تصمیم گیری سختی برای بسیاری دیگر نیز پیش آمد از جمله قول مشهور در وعده ی حکومت ری به عمربن سعد که میان دنیای فانی و آخرت ابدی، دنیا را برگزید و البته هرگز بدان نرسید!
از جمله نمونه های بارز آن در واقعه ی تاریخی کربلا توابین هستند که در موقعیت مناسب خود اقدام فوری ننمودند و از این رو تصمیم گیری های بعدی آنها هر چند بهتر از اقدام نکردنشان است اما به مصداق نوش داروی پس از مرگ سهراب، از ارزش آن کاسته شده است و یک مؤمن بصیر هرگز در اقدام فوری در شرایط بحرانی و فتنه ها کوتاهی نمی کند
فهم درست در گرو اقدام فوری!
در دیگر ویژگی های یک مؤمن بصیر، اقدام فوری و به جای اوست که در موقعیت مناسب خود دیده شود و انجام گیرد. چه بسیار شرایط و موقعیتهایی که انسانها در اقدام به تصمیمات فوری کوتاهی نموده و عواقب آن را دیده اند.
از جمله نمونه های بارز آن در واقعه ی تاریخی کربلا توابین هستند که در موقعیت مناسب خود اقدام فوری ننمودند و از این رو تصمیم گیری های بعدی آنها هر چند بهتر از اقدام نکردنشان است اما به مصداق نوش داروی پس از مرگ سهراب، از ارزش آن کاسته شده است و یک مؤمن بصیر هرگز در اقدام فوری در شرایط بحرانی و فتنه ها کوتاهی نمی کند.
هزینه کردن لازم است!
از دیگر ویژگی های انسان بصیر آن است که در مقابل آنچه صحیح و مطابق با دین و شریعت می داند حاضر است هزینه بپردازد. این هزینه شامل هزینه ی مادی، جانی، آبرویی و حتی در مواردی ناسزا شنیدن و در حصر و تنهایی قرار گرفتن و یا مورد تهمت و اتهام واقع شدن است در واقع مؤمن بصیر در شرایط تصمیم گیری به اقدام فوری می پردازد و در مقابل آن حاضر است هزینه کند.
از بصیرت حسینی تا همه چیز!
از جمله نمودهای بارز بصیرت امام حسین (علیه السلام) در راه هدف الهی که برگزیده بود هزینه کردن همه چیز از مال و جان و آبرو بود که سیدالشهداء همگی را نثار رضایت الهی نمود. در صحنه ی پرهیاهوی عاشورا در کربلا، از طفل 6 ماهه تا شهادت همه ی اصحاب و عزیزان تا گودی قتلگاه تا اسارت خاندان ... همگی هزینه های بصیرت امام حسین (علیه السلام) است که فرمود: الهی رضاً برضائک و تسلیماً لقضائک.
شجاعت؛ یک ویژگی ممتاز!
چهارمین ویژگی مؤمن با بصیرت، شجاعت است. شجاعت حد اعتدال ترس و جسارت است. انسان شجاع با ترس میانه ای ندارد اما بدون اندیشه نیز دست به اقدام نمی زند و نیروهای خود را تباه نمی کند. شجاعت جلوه ی بصیرت مؤمن است. از جمله نشانه ها و محک هایی که آدمی می تواند خود را بسنجد و ببیند که آیا شجاع است یا خیر؟! آن است که ویژگی های شجاع حقیقی را از زبان معصوم (علیه السلام) بداند!
تست شجاعت!
اگر می خواهید بدانید شما جزء شجاعان هستید یا خیر کافی است خود را با ملاکهای معصومین (علیهم السلام) مورد ارزیابی قرار دهید. از جمله ویژگی های شجاع را آن دانسته اند که هرگز وارد جبهه ی باطل نشود حتی اگر همراهی با جبهه ی حق برای او ضرر داشته باشد و از همراهی با یاران نصیبی بدو برسد!
پس چنین شخصی شجاع است به معنی حقیقی آن.
شجاع حقیقی وقتی قدرتی پیدا کند تصاحب ناحق نمی کند. این ویژگی دیگری است که برای شجاع حقیقی نام برده اند و از قول معصومین (علیه السلام) به ما رسیده است
وقتی عصبانی شدی ...
از دیگر ویژگی های شجاع آن است که وقتی عصبانی می شود و در خشم است سخن ناحق نمی گوید و عمل ناحقی را مرتکب نمی شود. شجاع حقیقی در عصبانیت کظم غیظ می کند و خشم خود را فرو می برد.
تصاحب ناحق ممنوع!
شجاع حقیقی وقتی قدرتی پیدا کند تصاحب ناحق نمی کند. این ویژگی دیگری است که برای شجاع حقیقی نام برده اند و از قول معصومین (علیه السلام) به ما رسیده است.
پایان سخن ...
بر اساس آنچه ذکر شد مؤمن با بصیرت دارای ویژگی های 4 گانه است که حداقل خصوصیات بصیرت اوست. لازم است توجه شود که کسب بصیرت و پس از آن حفظ بصیرت نیازمند کوشش و مجاهدت است تا مؤمنین ویژگی های بصیرتی خود را از دست ندهند تا در بزنگاهها و شرایط فتنه و بحرانی بتوانند از این بصیرت بهره برده و راه را از بیراه تشخیص دهند و در این مسیر قطعاً الگوهای عاشورایی هر کدام یک شاهنامه سخن دارند و می توانند الگو قرار گیرند.
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
آمار مطالب
آمار کاربران
کاربران آنلاين
آمار بازديد
.png)
